İsrail ile Lübnan arasında topyekun bir savaş ihtimali, 3 Temmuz'da İsrail ordusunun Hizbullah'ın üst düzey komutanı Talib Abdullah'ı Sur dışında öldürmesinin ardından yeni bir boyut kazandı.

ABD'nin İsrail'in Lübnan'a saldırmasını engelleyemeyeceği ve "savunmasına" yardım edeceği haberlerinden cesaret alan İsrail, "Lübnan'ı taş devrine geri döndürmek için bombalama" sözünü ikiye katlıyor gibi görünüyor.

Washington'un Netanyahu üzerindeki kontrolünü açıkça kaybetmesine rağmen ABD'nin silah ve desteğinden faydalanmaya devam eden İsrail'in bu kadar cesaretli hissetmesine şaşmamalı.

İran ise İsrail'in Lübnan'a saldırması ve Hizbullah'ın sözde angajman kurallarına son vermesi halinde İsrail'in "yok edici bir savaşla" karşı karşıya kalacağını söyledi. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, "Eğer bize savaş dayatılırsa, kuralsız, disiplinsiz ve sınırsız bir şekilde savaşırız" dedi. Topyekun savaşın getireceği bölgesel sonuçlar hakkında daha fazla söze gerek yok.

Hizbullah'ın meydan okuyan tavrı, Hamas'ın Gazze'de zayıfladığı ve İsrail'in bir sonraki hedefinin Hizbullah ve Lübnan olacağı korkusundan kaynaklanıyor olabilir. Ancak Hamas zayıflamış olsa da yenilmiş olmaktan çok uzak. Grup Gazze'deki fiili otorite olmaya devam ediyor ve yeniden toparlanıyor, eleman topluyor ve taktik değiştiriyor. Gazze'nin kuzeyinde haftalar önce "temizlendiği" ilan edilen bölgelerde İsrail ordusu kayıplar vermeye devam ediyor.

Hizbullah'a göre İsrail ordusu kazanamayacağı bir yıpratma savaşında kapana kısılmış durumda. Askeri açıdan avantajlı olan İsrail Netanyahu'nun ilan ettiği hedeflerden hiçbirine ulaşamadı. Bu stratejik başarısızlık İsrail ordusunun kabiliyetlerini, moralini ve en önemlisi caydırıcılığını zayıflattı.

İsrail 1948'den bu yana caydırıcılık politikasının büyük bir kısmını aşırı misilleme gücüne dayanan "çatışma hakimiyeti" üzerine inşa etti. Bu, İsrail'in savaşı düşmanın topraklarına taşımasına ve İsraillilerin çoğunu zarardan izole etmesine izin verirken, hedefin sivillerine ve sivil altyapısına -kasıtlı olarak- vahşet uygulamasına izin verdi.

Bu, olasılıkların nispeten hesaplanabilir olduğu konvansiyonel ordulara karşı işe yaramış olabilir. Ancak Hamas ve Hizbullah gibi devlet dışı aktörlerle yürütülen asimetrik savaşta İsrail'in caydırıcılığı taktiksel bir çabaya indirgenmiş ve stratejik anlamını büyük ölçüde yitirmiştir. Başka bir deyişle, yıkım ve ölümden başka bir şey değildir.

Lübnan'da test edildi, Gazze'de kullanıldı

Ekim ayından bu yana İsrailli yetkililer defalarca "Beyrut'u başka bir Gazze'ye çevirmekle" tehdit ettiler.

Ancak o tarihten önce de İsrail siyasetinde topyekun yıkım "uyarıları" yaygındı. Ordu komutanı Aviv Kohavi 2023'ün başlarında Hizbullah'la bir savaş çıkması halinde "İsrail'in Lübnan'ı 50 yıl geriye göndereceği" uyarısında bulunmuş ve bunu "ateş gücü dalgaları" olarak adlandırmıştı. Aynı şekilde, dönemin Netanyahu'nun Eğitim Bakanı Naftali Bennett de 2017'de İsrail'in "Lübnan'ı Orta Çağ'a geri göndereceği" uyarısında bulunmuştu.

Bunlar sadece boş sözler değil, İsrail'in Lübnan'daki soykırım niyeti gerçek ve geçmişi var. İsrail'in 2006 yılında Lübnan'a düzenlediği 34 günlük saldırı -ve Dahiye Doktrini olarak adlandırılan sivilleri hedef alan ölümcül stratejisi- 1200'den fazla Lübnanlının ölümüne, binlercesinin yerinden edilmesine ve sivil altyapının 3.6 milyar dolardan fazla zarar görmesine neden oldu.

Dahiye Doktrini o zamandan bu yana Gazze'de en son sınırına kadar zorlandı ve söylemeye gerek yok ama dehşet verici bir etki yarattı. Lübnan halkı, İsrail'in ayrım gözetmeksizin gerçekleştirdiği ikinci bombardımanın nelere yol açabileceğini ancak hayal edebilir, özellikle de İsrail yaralı bir hayvan gibi davranırken: Son derece vahşi ama amaçsız.

Ancak İsrail'in ezici ateş gücü ve kitlesel yıkımı, ne kadar dehşet verici olursa olsun, başarıyı garanti etmez ya da stratejik zafer kazandırmaz.

Hizbullah'ın gerilimi tırmandırma ve karşılık verme kabiliyeti, arkasında işleyen bir devlete bağlı değil -Lübnan devletinin bir İsrail saldırısıyla bir şekilde sakatlandığını varsayarsak- ve bu nedenle düzenli bir ordudan daha geniş bir manevra kabiliyeti ve hareket kabiliyetine sahip.

Hizbullah, İsrail ordusuna büyük zararlar veren çok çeşitli hassas silahları -bazıları hala deklare edilmemiş- etkin bir şekilde kullanıyor. Hizbullah'ın İsrail'in kuruluşundan bu yana İsrail içinde tampon bölge uygulayan ilk silahlı grup olduğundan bahsetmiyorum bile. Parti aynı zamanda Lübnan toplumuna yerleşmiş ve siyasi yapısının ayrılmaz bir parçası olduğu için yok edilmesi ya da dağıtılması imkansız olabilir.

Ancak Nasrallah'ın kendine güveni sadece İsrail'in gerilimi tırmandırmadaki başarısızlığından ve Hizbullah'ın askeri etkinliğinden değil, aynı zamanda İsrail'in daha önce benzeri görülmemiş iç ve uluslararası açmazlarından da kaynaklanıyor.

İsrail-Yahudi toplumu şu anda uzlaşmacı olmayan iki kampa bölünmüş durumda: Netanyahu ve aşırı sağcı koalisyonunun başını çektiği dini Siyonizm ve muhalefetin başını çektiği laik Siyonizm. Bu farklılıklar, her gün düzenlenen Netanyahu karşıtı protestolar ve Ben Gvir ve Smotrich liderliğindeki yerleşimci hareketinin karşı gösterileriyle sokaklara taşıyor. Yüksek Mahkeme'nin Haredilerin artık askerlik hizmetinden muaf tutulamayacağı yönündeki kararı, kolektif kabile zihniyetinde daha fazla çatlak yaratıyor ve iç savaşa yol açabilir.

Bir diğer faktör de 7 Ekim'den bu yana hükümet ile ordu arasındaki uçurumun genişlemesi ve halkın İsrail ordusuna olan inancının azalması. Hamas ve Hizbullah İsraillilere askeri güçlerinin sınırlarını gösterdi ve geçtiğimiz Nisan ayında İran'ın İsrail'e saldırması İsrail'in ABD ve bölgesel yardım olmadan kendini savunamayacağını teyit etti.

Tüm bunlar İsrail'in hasbara'sının (propaganda aygıtı) başarısızlığı, İsrail'in uluslararası bir parya haline gelmesi ve başbakanı ile savunma bakanının UCM tarafından savaş suçu işlemekten aranması ile birleşti.

Bu üç faktör Hizbullah'ın işine yarıyor ve İsrail'e büyük bedeller ödetebilecekleri konusunda kendilerine güvenmelerini sağlıyor. Artık İsrail ne bölgede yıldırım harekatı yapabilir ne de İsrailliler ülkelerinin işlediği savaş suçlarından muaf tutulabilir.

Hizbullah son dokuz ayda İsrail'le girdiği çatışmalarda 300'den fazla savaşçısını kaybetti ama kuzeydeki her türlü karışıklığı İsrail'in Gazze'deki saldırganlığına son vermesine bağlamaya devam ediyor. Herhangi bir geniş çaplı çatışma son çare olacak ve sadece meşru müdafaa için geçerli olacak.

İsrail Lübnan'a yapılacak bir saldırının piknik havasında geçmeyeceğinin farkında ancak Gazze-Lübnan bağlantısını henüz kabullenmiş değil. Aralarında Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın da bulunduğu bazı İsrailli liderlerin Gazze'deki kitlesel zulüm sona ermeden Hizbullah'la sükunetten yana oldukları iddia ediliyor. Ordudaki diğer bazı isimler de Gazze saldırısında "Üçüncü Aşama"ya geçerek ve savaşı sadece hedefe yönelik saldırılarla sınırlayarak Kuzey Cephesi'ni sakinleştirmeyi umuyor olabilir.

Her iki seçenek de bırakın pratik olmayı, rasyonel bile değildir. Bu seçenekler casus belli'yi (savaş sebebi) es geçiyor ve Netanyahu ile yardakçılarının tehlikeli kişisel hırslarını görmezden geliyor. Tüm bunlar bölgesel bir patlamayı ciddi bir olasılık haline getiriyor. Ve eğer bu gerçekleşirse İsrail iki ayağının üzerinde duramayacaktır.

New Arab'da yayınlanan bu değerlendirme Mepa News okurları için Türkçeleştirilmiştir. Değerlendirmede yer alan ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.