İran zenginleştirilmiş uranyum stokunu artırıyor

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran'ın 2015 yılında batılı ülkelerle yaptığı nükleer anlaşmada belirlenen sınırlamaları ihlal ederek, zenginleştirilmiş uranyum stokunu artırmaya devam ettiğini açıkladı.

Ajans bir diğer yandan ise Tahran'ın artık UAEA müfettişlerine, ülkede 'beyan edilmemiş nükleer madde depoladığından veya kullandığından şüphelenilen' iki bölgeye girip denetim yapmasına izni verdiğini söyledi.

UAEA Başkanı Rafael Grossi de geçtiğimiz ay Tahran'a giderek söz konusu alanlara erişim için yetkililerle görüşmeler yapmıştı.

Tahran yönetimi, küresel güçlerle 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmadan önce ise 2000'li yılların başından beri söz konusu iki tesise erişim izni vermiyor ve UAEA'nın ziyaret için yasal bir temeli olmadığını savunuyordu.

Ağır su stoku da sınırda

UAEA tarafından üye ülkelere dağıtılan belgede ise İran'ın en son 20 Mayıs'ta bildirilen 1.73 ton düşük zenginleştirilmiş uranyum stoğunu, 25 Ağustos itibarıyla 2.32 tona çıkardığı ifade edildi.

Raporda ayrıca ağır su stokunun ise nükleer anlaşma sınırlarında olduğu kaydedildi.

2015'te imzalanan anlaşmada belirlenen uranyum miktarını aştı

İran, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi (ABD, Çin, Rusya, Fransa, İngiltere) ve Almanya ile 2015'te imzaladığı "Kapsamlı Ortak Eylem Planı" olarak adlandırılan nükleer anlaşma gereği, düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum miktarında 202.8 kilogramı aşmaması gerekiyor.

ABD'nin 8 Mayıs 2018'de anlaşmadan tek taraflı çekilerek yaptırımları geri getirmesinin ardından Avrupa ülkelerinin anlaşmayı koruyacak adımları atmaması üzerine İran, Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak'ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütlerini askıya aldığını açıklamıştı.

İran, anlaşmadan önce yüzde 20 oranında uranyum zenginleştiriyordu. Nükleer silah üretimi için ise uranyumun en az yüzde 90 oranında zenginleştirilmesi gerekiyor.