Murat Bardakçı: Mustafa Kemal dini bayramlar ile ilgili ne düşünüyordu?
Murat Bardakçı, Mustafa Kemal'in 1931 yılında dini bayramlara ilişkin bir kararına ait belgeyi köşesine taşıdı.
Murat Bardakçı, Mustafa Kemal'in 1931 yılında dini bayramlara ilişkin bir kararına ait belgeyi köşesine taşıdı.
Bardakçı, söz konusu belgeyi ve belgeye dair düşüncelerini aktardı.
1931 yılının Ramazan Bayramı'ndan bir süre önce yazılan ve şu an Cumhurbaşkanlığı Arşivi’nde 04016646-51 numarada muhafaza edilen belgede Mustafa Kemal'in Özel Kalem Müdürlüğü’nü yapan Hasan Rıza Bey’in gönderdiği şifreli bir telgrafta konunun yer aldığını ifade eden Bardakçu şu sözleri kullandı:
"O sırada yurt gezisine çıkmış olan Paşa ile Konya’da bulunan Hasan Rıza Bey, telgrafında Çankaya’ya “Reisicumhur Hazretleri dinî bayramlara fazla bir mevki vermemek için vâkî olan tebrikata cevap vermemeyi tercih buyurmuşlardır. Kemâl-i t’âzimle arzederim”; yani günümüzün Türkçesi ile “Cumhurbaşkanı Hazretleri dini bayramlara fazla bir yer vermemeyi arzu ettiklerinden gönderilen tebriklere cevap vermeyeceklerdir; üstün saygılarla arzederim” diyor.
(...)
O senelerde henüz “Atatürk” soyadını almamış olan Reisicumhur Mustafa Kemal Paşa’nın böyle bir karar vermiş olmasının sebebini bugün artık bilmiyoruz ve bu konuda sadece farklı tahminlerde bulunabiliyoruz:
Çankaya’daki maiyetine her bayramda önceden bizzat hazırladığı listelere göre bahşişler dağıttığı yine arşiv belgelerinden açıkça görülen Paşa bayramlarda gelen binlerce, hattâ onbinlerce tebrik mesajını ayrı ayrı cevaplandırmanın Cumhurbaşkanlığı Özel Kalemi’ne büyük bir yük olduğunu düşünmüş olabilir yahut telgrafta geçen “dinî bayramlara bir mevkî vermemek” ibaresi “dinî bayramların toplum hayatındaki konumlarının güçlenmesini engellemek” şeklinde yorumlandığı takdirde, kararın “o senelerde ardarda yapılan inkılâplar doğrultusunda alınmış olduğu” neticesine varılabilir…"
Bardakçı, yazısının sonunda ilgili belgeye de yer verdi:
