Nijer'de ordunun tamamı darbeye desteğini açıkladı

Nijer ordusu, Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum'a karşı gerçekleşen darbede geniş kapsamlı uluslararası tepkilere rağmen darbecilerin yanında yer aldığını duyurdu.

Genelkurmay Başkanı Abdou Sidikou Issa, Perşembe günü yaptığı açıklamada,  "Genelkurmayın farklı güçler arasında ölümcül çatışmaları önlemeyi amaçladığını" söyledi.

Başkent Niamey'de, darbeyi destekleyenler meydanlara çıkarak gösteriler düzenledi. Bazı göstericilerin Rus bayrakları taşıdıkları gözlendi.

Batı Afrika'da yer alan Nijer, Batılı devletlerle müttefik olan son ülkelerden biriydi. Komşu ülkeler Mali ve Burkina Faso'da 2020 yılından itibaren ordu darbelerle yönetimlere el koymuştu.

Son olarak Nijer'de de Cumhurbaşkanlığı muhafızları Perşembe gecesi darbe yaparak 2021'de seçimle göreve gelen Cumhurbaşkanı Bazoum'u gözaltına aldı.

63 yaşındaki Bazoum, Fransız sömürge yönetiminin 1960 yılında sona ermesiyle bağımsızlığına kavuşan Nijer'de, barışçıl bir iktidar değişimiyle göreve gelen ilk liderdi.

Çarşamba akşamı Albay Amadou Abdramane tarafından televizyonda okunan darbe bildirisinde, "Savunma ve güvenlik güçlerinin rejime son verme kararı aldığı" belirtildi. Bildirinin okunduğu sırada ekranda görünen 10 subay, "Vatan Koruması Ulusal Konseyi" (CNSP) adına konuştuklarını ifade ettiler. Ancak sadece 10 subayın ekranda görünmesi, ordunun tüm unsurlarıyla darbenin arkasında yer alıp almadığı konusunda soru işaretleri oluşmasına yol açmıştı. Genelkurmay Başkanının açıklaması ise ordunun tavrına açıklık getirmiş oldu.

Darbe destekçileri gösteriler düzenledi

AFP muhabirleri söz konusu açıklamanın yapıldığı gecenin sabahında başkent Niamey ve buraya yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaki Dosso'da yüzlerce kişinin darbecileri desteklemek için sokaklara çıktığını, bazı göstericilerin Rus bayrakları sallayıp, Fransa aleyhine sloganlar attıklarını bildirdi. Benzer protestolar 2020'de Mali'deki askeri darbe sırasında gerçekleşmişti.

Darbeciler, bazı göstericilerin iktidar partisi binasını yağmalamaları ve araçları ateşe vermeleri üzerine ikinci kez halka hitap ederek, vatandaşlardan sakin olmalarını istedi. Açıklamada "özel mülke ve kamu mülküne karşı her türlü vandalizmden kaçınılması" istendi.

Darbeciler tarafından alıkonulan Cumhurbaşkanı Bazoum ise başta mücadeleci bir tutum sergilemiş, tutulduğu resmi ikametgahından Twitter aracılığıyla yayınladığı mesajında Nijer halkına "demokrasi ve özgürlük" sözü vermişti.

Batılı ülkelerden Bazoum'a destek

Batılı devletler ve Birleşmiş Milletler (BM) de darbeyi sert şekilde eleştirmiş ve Bazoum'un yanında yer aldıklarını duyurmuşlardı.

BM Genel Sekreteri António Guterres, gazetecilere yaptığı açıklamada, Sahel Bölgesi'ndeki darbe girişimini "endişe verici bir eğilim" olarak nitelendirdi.

Guterres, bölgede anayasaya aykırı olarak gerçekleştirilen hükümet değişikliklerinin "halkın yaşamı ve gelişimi üzerinde korkunç etkileri" olduğunu söyledi.

Bir BM sözcüsü ise Nijer'deki insani yardım operasyonlarının "şimdilik" askıya alındığını ifade etti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de, Bazoum ile yaptığı telefon görüşmesinde "ABD'nin kendisini Nijer'in demokratik olarak seçilmiş Cumhurbaşkanı olarak kararlı bir şekilde desteklediğini" aktardığını kaydetti.

Rusya'dan yapılan açıklamada da Cumhurbaşkanı'nın serbest bırakılması talep edilirken, "yapıcı ve barışçıl bir diyalog" çağrısında bulunuldu.

İnsan Hakları İzleme Örgütü ise darbeci askerlere çağrıda bulunarak, askeri güçlerin "temel insan haklarını derhal yeniden tesis etmesini ve halkın zarar görmesini engellemesini" istedi.

Fransa: Darbe henüz sonuçlanmış değil

Öte yandan Fransa Nijer'deki darbenin henüz nihai olarak sonuçlanmadığını savundu.

Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna konuya ilişkin yaptığı açıklamada, darbe girişimcilerinin, Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum'un uzaklaştırılmasına yönelik küresel kınama çağrılarına kulak vermeleri halinde sonucun değişebileceğini belirterek, "Sorumlular uluslararası topluma kulak verirse hâlâ bir çıkış yolu var" dedi.

Nijer, "IŞİD ile mücadelede" Batılı devletlerin en önemli müttefiki olarak kabul ediliyordu. Mali'deki askeri cunta ise uluslararası askerlerin çekilmesini istemişti.

Nijer'de halihazırda ABD'nin bin 100 askeri, Fransa'nın ise bin 500 askeri bulunuyor. Ayrıca, yaklaşık 100 Alman askeri de ülkede konuşlu durumda.

Kaynak: DW Türkçe