İran'dan Avrupa'ya: Anlaşma öncesine geri döneriz

İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, ABD’nin geçtiğimiz yıl çekildiği anlaşma kapsamında ülkesinin nükleer programına kısıtlama getirilmesi karşılığında elde edeceği ekonomik faydaları güvence altına almak için Avrupa ülkelerinin ellerinden gelenin daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi.

İran'ın resmi haber ajansı IRNA'nın haberine göre Kemalvendi, “Nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerimizi, diğer imza sahipleri taahhütlerini yerine getirinceye kadar azaltacağız. Avrupa yükümlülüklerini yerine getirmezse, anlaşma öncesi duruma geri döneceğiz” dedi.

İran’ın ihlalleri sürüyor

Avrupa’nın İran’ın nükleer programı konusundaki endişesi giderek artarken, Tahran, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayı ihlal etmeye devam ediyor. İran Atom Enerjisi Kurumu, anlaşmada 3.67 olarak belirlenen zenginleştirilmiş uranyum üretiminde yüzde 4.5 oranının geçildiğini duyurdu. İran bu açıklamadan önce belirlenen zenginleştirilmiş uranyum depolama seviyesinin aşıldığını açıklamıştı.

Kemalvendi ayrıca, 2015 nükleer anlaşmasının taahhütlerini azaltacak büyük adımlar kapsamında devre dışı bırakılan santrifüjleri yeniden başlatacağını ve uranyum zenginleştirme oranını yüzde 20'ye çıkartabileceklerini bildirmişti. İran’ın bu tehdidi, Avrupalı dışişleri bakanlarının, 2015’te nükleer anlaşmanın çökmek üzere olduğu korkusu ve gerginliği hafifletmek amacıyla İran ve ABD arasında diyalog başlatmak için bir yol aradığı zamanda geldi.

Fransa’nın çalışmaları

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, danışmanı Emmanuel Bonne’yı mevcut durumun ele alınması konusunda öneriler sunmak için Tahran’a gönderdi. Macron, 15 Temmuz’a kadar ilerlemenin gözden geçirilmesini istediğini söyledi. Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndaki bir yetkili, “İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye askıya alma kriterlerinin uygulandığını ve İranlılardan cevap beklediğimizi bildirdik. Bence dönüm noktası nispeten uzak. Çünkü yaptırımların derhal iptal edilmesini talep ediyorlar” dedi.

Ruhani Pazar günü, ABD’nin yaptırımları iptal etmesi ve nükleer anlaşmaya geri dönmesi halinde müzakere masasına oturacaklarını söyledi. Trump şimdiye kadar bu açıklamaya karşılık vermedi. İran konusunun Macron ile görülmesi sırasında Trump, geçtiğimiz hafta İran’a daha fazla yaptırım uygulamaya devam edeceğini ifade etti.