Son dört günde HTŞ ve Zenki grupları arasında neler yaşandı?

Suriye'nin kuzeyinde muhalif gruplar arasında 4 gün önce başlayan çatışmalar şimdilik sona ermiş durumda. Nureddin Zenki hareketinin dağılmasıyla sonuçlanan çatışmalarda hızlı bir süreç yaşandı.

Tahrir el Şam Heyeti (HTŞ) ile Nureddin Zenki Hareketi arasındaki anlaşmazlıklar yeni değil. HTŞ'nin kurucu grupları arasında yer alan Zenki, yaşanan tartışmalar ve anlaşmazlıklar neticesinde gruptan ayrılmıştı. Bu ayrılığın ardından iki grup arasında birçok kez çatışma yaşanmıştı.

Son çatışmanın başlama sebebi ise Halep batı kırsalındaki Tel Ada bölgesi yakınlarında HTŞ mensuplarının Zenki grubu mensuplarınca öldürülmesi.

HTŞ'nin bölge yöneticisinin gazeteci Bilal Abdulkerim'e yaptığı açıklamaya göre, çatışmalar Nureddin Zenki hareketinden bazı savaşçıların, silahsız 4 HTŞ mensubunu öldürmesiyle başladı. Olayın ardından Zenki grubunun failleri mahkemeye teslim etmediğini ve bahaneler öne sürdüğünü belirten HTŞ ile Zenki arasında çatışmalar başladı.

Başlangıçta Batı Halep kırsalı ağırlıklı olan çatışmalar daha sonra İdlib'in güneyine de yayıldı. Zenki'nin de bir parçası olduğu Ulusal Kurtuluş Cephesi (UKC) ve Ahrar el Şam, Sukur el Şam gibi bileşenleri HTŞ'ye karşı seferberlik ilan ettiklerini duyurdu. Ancak HTŞ'ye karşı saldırılar Ahrar el Şam ve Sukur el Şam'ın katılımıyla sınırlı kaldı. Feylak el Şam Zenki'ye karşı hamlesinde HTŞ'den yana bir tutum izledi. Bu doğrultuda Batı Halep kırsalı dışında İdlib genelinde önemli bir çatışma yaşanmadı.

Nureddin Zenki hareketinin faaliyet gösterdiği tek bölge olan Batı Halep kırsalında, çatışmalar ve karşılıklı hamleler yoğunlukla kazandı. Çatışmalarda Zenki hareketi HTŞ tarafından ele geçirilen bölgeleri tanklar ve havan toplarıyla hedef alırken, karadan herhangi bir ilerleme gerçekleştiremedi. HTŞ çatışmaların ikinci gününde Daret İzze ve Şeyh Bereket dağı gibi önemli noktaları ele geçirdi.

Başlangıçta iki grup arasında yaşanan çatışmaların, geçmişte yaşananlara benzer şekilde kısa süreceği ve anlaşmayla sona ereceği düşünülse de, HTŞ tarafından yapılan açıklamalar ve eylemler durumun bu şekilde olmadığını gösterdi. Birçok HTŞ yetkilisi Zenki grubunun tamamıyla bitirileceğini, ateşkes istenmediğini ifade etti.

HTŞ mensuplarının, Zenki için kritik önemdeki Şeyh Süleyman yerleşimine ve 111. Alay'a girmesiyle durum tamamen ortaya çıkmış oldu. Bu bölgelerin alınmasıyla Zenki grubunun hatları tamamıyla çöktü ve grup liderleri Afrin bölgesine doğru çekilmeye başladı.

HTŞ, grubun merkezi sayılan Ancara ve Kabtan el Cebel gibi yerleşimlere de Zenki savaşçılarının çekilmesi sonucu yerel halk ile anlaşarak giriş yaptı. Bu bölgelerin de ele geçirilmesiyle Halep'in batı kırsalında Nureddin Zenki hareketi varlığı sona ermiş oldu. Grubun lideri Tevfik Şahabeddin ve üst düzey isimlerin Afrin'e çekildiği ifade edildi.

HTŞ, Zenki hareketinden birçok tank, zırhlı araç ve silahı ele geçirirken, Zenki savaşçılarından silah satın alınmasını ve Zenki mensuplarının diğer gruplara katılmasını ise yasakladı. Dört gün süren çatışmalar neticesinde Zenki hareketi tamamen dağılmış oldu ve grubun elindeki bölgelerin hepsi HTŞ kontrolüne geçti.

Çatışmalar sona yaklaşırken Esed rejimi Halep batı kırsalındaki Reşidin bölgesi ekseninde bir ilerleme girişiminde bulunsa da bu girişim HTŞ tarafından püskürtüldü. Esed rejimiyle HTŞ arasındaki çatışmaların ardından karşılıklı bombardımanlar gerçekleştirildi.

Rus savaş uçakları, Esed rejimi ile HTŞ arasındaki çatışmaların ardından, HTŞ'nin Nureddin Zenki hareketinden ele geçirdiği bölgelere bombardıman düzenledi. Esed rejimi kaynakları bombardımanların silah depolarını hedef aldığını öne sürse de, yerel kaynaklar sivillerin hedefte olduğunu ifade etti. Bombardımanda yaşamını yitiren ve yaralanan siviller oldu.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin açıklamasına göre yaklaşık dört gün süren çatışmalarda her iki taraftan toplam 100'ü aşkın kişi yaşamını yitirdi.

Batı Halep kırsalında çatışmalar biterken, çatışmaların İdlib'de devam edebileceğine dair söylentiler devam ediyor. Bugün yerel kaynaklar İdlib'in güneyindeki Kafruma kasabasında Ahrar el Şam'ın yabancı savaşçılara saldırdığını açıkladı. Yerel kaynaklar, 5 Maldivli savaşçının Ahrar el Şam tarafından yakalandığını öne sürdü.

HTŞ, Ahrar el Şam'ın yabancı savaşçılara dokunmayacağını açıklamasına ve Maldivli savaşçılar çatışmalara dahil olmadan evlerinde kalmasına rağmen bu hamleyi gerçekleştirdiğini savundu.

İdlib genelinde Ahrar el Şam ve Sukur el Şam hakimiyetindeki bölgelerde HTŞ ile çatışmaların bu ve benzeri gerginlikler paralelinde artabileceği tahmin ediliyor. Nureddin Zenki hareketinin dağılması sonrası bölgede genel olarak sakinlik hakim ve herhangi bir yeni çatışma ortamı şimdilik mevcut değil.