ABD siyasetine damga vuran iki yıl: Trump'a yönelik Rusya soruşturması
ABD siyasetine damgasını vuran Rusya soruşturmasının iki yılında neler oldu?
Başkan Trump'ın seçim kampanyasının Rusya'yla ilişkilerini inceleyen Özel Yetkili Savcı Robert Mueller iki yıldır devam eden soruşturmasını tamamladı. ABD siyasetine damgasını vuran iki yılda neler oldu?
2017
17 Mayıs: ABD Adalet Bakan Yardımcısı Rod Rosenstein, Rusya'nın 2016 ABD başkanlık seçimlerini etkilediği ve Donald Trump’ın başkanlık kampanyası ekibiyle Rus hükümeti arasında herhangi bir bağlantı olup olmadığı iddialarını soruşturması için eski FBI Direktörü Robert Mueller'ı, özel savcı olarak atadı. Atama, Başkan Trump’ın 9 Mayıs’ta James Comey’i Federal Soruşturma Bürosu FBI başkanlığı görevinden almasının peşinden geldi. Trump'ın Comey'den, Rusya soruşturmasını kapatmasını istediği öne sürülmüştü.
15 Haziran: Washington Post gazetesi Mueller’ın adaleti engellediği şüphesiyle Trump’ı soruşturduğunu yazdı.
30 Ekim: Trump’ın eski kampanya müdürü Cumhuriyetçi isim Paul Manafort, Washington'da FBI’a teslim oldu. Trump'ın seçim kampanyasını 2016’da 5 ay boyunca yöneten Manafort, iş ortağı Rick Gates ile birlikte teslim oldu. Manafort ve Gates, ABD’ye karşı komplo kurmak, kanunları ihlal etmek, para aklamak, vergi kaçırmak dahil 12 suçlama yöneltildi
Trump'ın eski kampanya danışmanı George Papadopoulos da, Mueller soruşturmasında Rus yetkililerle teması konusunda FBI’a yalan söylemekten suçlu bulundu.
1 Aralık: Bir aydan kısa bir süre Trump’ın ulusal güvenlik danışmanlığını yapan ve FBI’a yanlış beyanda bulunmakla suçlanan Michael Flynn, hakim karşısına çıktı. Flynn, başkanlık seçiminden sonraki geçiş döneminde Rus Büyükelçi Sergey Kislyak’la temasları hakkında FBI’ya yalan söylediği suçunu kabul etti.
2018
16 Şubat: Federal büyük jüri, 13 Rus vatandaşı ve Rus hükümetinin propaganda kolu “İnternet Araştırma Dairesi” dahil üç Rus şirketini, Trump’ı desteklemeye çalışma ve Demokrat Parti adayı Hillary Clinton’ın aleyhine çalışmaktan suçlu buldu. Suçlanan şahıs ve kurumlar, Mueller’ın mahkemeye sunduğu belgede, “2016 Başkanlık seçimleri dahil” ABD siyasi sisteminde karmaşa yaratmak için stratejik bir amaç taşımakla” suçlandı.
-Savcıların suçlama yönelttiği ABD vatandaşı Richard Pinedo, kimlik hırsızlığı yaparak Ruslar’ın para aklaması için banka hesap numarası çalma, Facebook’tan reklam satın alma ve seçim kampanyası malzemeleri için para ödeme suçlarını kabul etti. Pinedo’nun Trump’ın seçim kampanyasıyla bir ilişkisi bulunmuyordu.
22 Şubat: Manafort ve Gates’in gizli ‘offshore’ hesapları üzerinden 30 milyon doların üzerine kara para akladığı ve “denizaşırı ülkelerdeki gizli mal varlığını kullanarak ABD'de bu gelirlerin vergilerini ödemeden lüks hayat yaşadığı” iddialarıyla haklarında Virginia eyaletinde dava açıldı.
23 Şubat: Trump’ın kampanya danışmanı Rick Gates, ABD aleyhine komplo üretme ve soruşturmacılara yalan söyleme suçlamalarını kabul etti. Gates soruşturmaya yardım etmeyi ve duruşmada Manafort aleyhine ifade vermeyi de kabul etti.
3 Nisan: Rusya’nın en zengin kişilerinden birinin Hollandalı damadı Alex van der Zwaan, Mueller soruşturması savcılarına yalan söyleme suçlarıyla 30 gün hapis ve 20 bin Dolar cezaya çarptırıldı. Alex van der Zwaan, Rusya soruşturmasında ceza alan ilk kişi oldu.
9 Nisan: Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ajanları, Trump’ın şahsi avukatı Michael Cohen’in evi, otel odası ve ofisine baskın düzenledi.
12 Nisan: Adalet Bakan Yardımcısı Rosenstein, Başkan Trump’a Mueller’ın soruşturmasında hedef olmadığını söyledi.
19 Nisan: Trump’ın seçim kampanyasında destekçilerinden olan eski New York Belediye Başkanı Rudy Giuliani, Trump’ın savunma ekibine dahil oldu.
8 Haziran: Özel yetkili savcı Robert Mueller, Rus ve Ukrayna vatandaşı olan, Manafort’un iş ortaklarından Konstantin Kilimnik’e dava açtı. Savcılar, Kilimnik’in Rus istihbaratıyla ilişkisi olduğunu ve ifadesini değiştirmesi için tanıkları tehdit ettiğini belirtti.
13 Temmuz: Federal büyük jüri, 2016’da Demokrat Parti bilgisayar sistemlerini hacklemek ve bu bilgilerin sızmasını sağlama suçlarından 12 Rus askeri istihbarat yetkilisine dava açtı. Seçim sürecine müdahale iddialarını yalanlayan Rusya, bu 12 kişinin casusluk ve hackleme suçlarına dahil olduğu konusunda hiçbir kanıtın olmadığını söyledi.
16 Temmuz: Başkan Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Helsinki’de yapılan ilk zirvesinde Trump, ABD istihbarat örgütlerinin, Rusya’nın 2016 başkanlık seçimlerine müdahale ettiğini belirttiği raporlarla ters düşen açıklamalar yaptı. Trump konuşmasında, Putin’in müdahale iddialarını “oldukça güçlü ve sert” bir şekilde yalanladığını vurguladı. Trump, Twitter üzerinden Mueller soruşturmasını “cadı avı” olarak tanımladı.
21 Ağustos: Virginia’da jüri Başkan Donald Trump’ın seçimler öncesindeki kampanya yöneticiliğini yapan Paul Manafort’u sekiz iddiadan suçlu buldu. Bu iddialar arasında vergi kaçakçılığı, yabancı banka hesap bilgilerinin gizli tutulması ve kredi almak amacıyla bankalara yalan bilgi vermek de bulunuyordu.
-New York’taki savcıların açtığı davada, Trump’ın avukatı Cohen, vergi kaçakçılığı ve seçim kampanyası finansmanı ihlalleri suçlamalarını kabul etti. Cohen akabinde Mueller’ın soruşturma ekibi tarafından da sorgulandı.
14 Eylül: Paul Manafort, “adaleti engellemek için komplo kurmak” ve “ABD’ye karşı komplo kurmak” suçlamalarını kabul etti. Manafort ayrıca Mueller’ın soruşturmasında işbirliğine gitmeyi de kabul etti.
8 Kasım: ABD Adalet Bakanı Jeff Sessions, Trump’ın talebi sonucu istifa etti. Sessions, Trump’ın seçim kampanyası sürecinde Rus büyükelçisiyle görüştüğünün ortaya çıkması sonrası, Rusya soruşturması sürecinden kendisini çekmiş, bu görevi Adalet Bakan Yardımcısı Rod Rosentein’a devretmişti. Başkan Trump, Sessions’ın yerine, Adalet Bakanlığı genel sekreteri Matthew Whitaker’ı aday gösterdi.
20 Kasım: Trump’ın avukatı Rudy Giuliani, Mueller’ın Trump’a yönelttiği soruların yanıtlarını yazılı olarak sundu. Başkan Trump, özel savcının yüz yüze soru sormasını kabul etmemişti.
27-28 Kasım: Savcılar, Manafort’un soruşturmada federal yetkililere defalarca yalan söyleyerek savcılıkla itiraf anlaşmasını ihlal ettiğini söyledi. Manafort bu iddiaları yalanladı. Başkan Trump, Manafort hakkında af kararı çıkarma ihtimalini seçenek dışı bırakmadığını söyledi.
28 Kasım: Rudy Giuliani, Başkan’ın soruşturma yetkililerine, Haziran 2016’da seçim kampanyası yetkilileri ve Ruslar’ın bulunduğu, Trump Tower’daki toplantı hakkında daha önceden bilgilendirilmediğini söylediğini belirtti.
29 Kasım: Michael Cohen, Kongre’de verdiği ifadede, Moskova’da planlanan Trump Tower projesiyle ilgili görüşmelerin ayrıntıları konusunda yalan söyleme suçlamalarını kabul etti.
-Başkan Trump eski avukatı Cohen için yalancı ve zayıf bir kişi yorumunu yaptı.
12 Aralık: İki gelişme, Trump’ın karşısında büyüyen siyasi ve yasal riskleri öne çıkarttı:
- Şahsi avukatı Michael Cohen, Trump’ın ilişkisinin olduğu iddia edilen iki kadına seçim kampanyası sırasında sus payı ödenmesi sürecindeki rolü dahil bir dizi suçlamadan dolayı 3 yıl hapis cezası aldı.
- National Enquirer gazetesi, iki kadına para ödenmesindeki rolü nedeniyle ceza almamak için savcılıkla anlaşma yaptı. Gazetenin yayıncısı, 2016 seçimlerinin seyrini etkilemek amacıyla ödeme yapıldığı iddialarını kabul etti. Trump ise bu iddiaları yalanlamıştı.
2019
25 Ocak: Trump’a uzun süre danışmanlık yapmış bir isim olan Roger Stone, Florida eyaletindeki evinde tutuklandı ve mahkemeye çıkarıldı. Stone, ABD'li yetkililerin Rusya tarafından çalındığını söylediği Demokrat Parti seçim kampanyası e-postalarının WikiLeaks tarafından sızdırılması planlarından önceden haberdar olmuş olabileceği konusunda Kongre’ye yalan söylemekle suçlandı.
21 Şubat: Mahkeme, yargıcı hemen yanında nişan çaprazıyla gösteren bir fotoğrafı sosyal medyada paylaşan Stone’a konuşma yasağının kapsamını genişletti.
24 Şubat: Temsilciler Meclisi’nin kıdemli Demokrat üyelerinden Adam Schiff, Demokratlar’ın Mueller’ın nihai raporunun Adalet Bakanlığı tarafından Kongre’yle paylaşılmaması halinde raporu resmen isteyeceklerini, Trump yönetimine dava açacaklarını ve gerekirse Mueller’ı Kongre’de ifade vermeye çağıracaklarını açıkladı.
27 Şubat: Başkan Trump’ın eski avukatı Michael Cohen, Temsilciler Meclisi Denetim Komisyonu’na verdiği ifadede Trump’ı “ırkçı, üçkağıtçı ve düzenbaz” olarak tanımladı. Cohen, Trump’ın Wikileaks’ın son başkanlık seçimlerinde Demokrat aday Hillary Clinton’a zarar vermeyi amaçlayan e-posta sızdırmalarını önceden bildiğini öne sürdü. Cohen ayrıca, Trump’ın seçim kampanyası sırasında Rusya’da hiçbir iş bağlantısının olmadığını kamuoyu önünde beyan etmesine rağmen, Moskova’daki bir emlak projesinin görüşmelerini idare ettiğini söyledi.
7 Mart: Trump’ın eski seçim kampanyası müdürü Paul Manafort, Virginia eyaletinde banka dolandırıcılığı ve vergi kaçırma suçlarından yargılandığı davada 4 yıla yakın hapis cezasına çarptırıldı. Yargıç Manafort’a ayrıca 50 bin dolar para cezası ve 24 milyon doların geri iadesi cezası verdi.
13 Mart: Manafort, başkent Washington’da iki ayrı komplo suçlamasıyla yargılandığı davada da 3,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Böylece iki davadan toplam 7,5 yıl hapis cezası almış oldu. Aynı gün Manhattan bölge savcılığı, ‘mortgage” sahtekarlığı ve diğer bazı suçlamalarla Manafort hakkında yeni bir dava açtı.
22 Mart: Rusya soruşturmasında özel yetkili savcı Robert Mueller, soruşturmasını tamamladı ve Adalet Bakanı William Barr’a nihai raporunu sundu.